از جمله مصادیق بارز الگوگیری از زندگی و سیره نبی مکرم اسلام آداب ایشان در سفر است. به راستی پیامبر (صلی الله علیه و آله) چگونه مسافرت می کردند؟!! شاید بپرسید مگر مسافرت هم آدابی دارد؟! با ما همراه باشید با بخش هایی از سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله) در سفر!

 مسافرت و سفر

سفر بخشی از زندگی است که سبب می شود روحیه انسان باز شده و با آداب و احوال سایر مردمان آشنا گردد. امّا سفر به تنهایی شاید فایده چندانی را در بر نداشته باشد!! بلکه هنگامی مفید واقع می شود که در آن نکات کلیدی مورد توجه قرار گیرد، نکاتی که سبب می شود روند یک سفر و مسافرت عادی غیر از مسایل حاشیه ای کسب تجربه و عوض شدن روحیه و غیره،به یک جریان الهی و توجه به پروردگار تبدیل شود. این رویه و سیره همیشگی پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود که مسافرت کردنشان نیز فارغ از یاد خدا نبود! و در روز مسافرت، رفت و آمدشان از سفر و خلاصه کوچک و بزرگ جزئیات سفر از یاد خدا غافل نبودند!

روز سفر

از امام صادق(علیه السلام) روایت است که فرمودند: پیامبر(صلی الله علیه و آله) هنگامی که قصد مسافرت در تابستان را داشتند در روز 5 شنبه از منزل خارج می شدند و هنگامی که قصد بازگشت در زمستان را داشتند در روز جمعه وارد می شدند.1 و ورود و خروج از سفر در زمستان را در جمعه مستحب می دانستند. 2
شیخ صدوق از امام صادق(علیه الیلام) روایت می کند که فرمودند: پیامبر (صلی الله علیه و آله) روز 5 شنبه را روزی می دانستند که خدا و رسولش و ملائکه آن را دوست دارند 3 و می فرمودند: در این روز اعمال به سوی خداوند بالا می رود.4 حال چه سرّی در روز 5 شنبه و جمعه است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) آن ها را برای سفر انتخاب می فرمودند ما که ناآگاهیم امّا همین قدر از سیره مبارکشان می توانیم دریافت کنیم که ملاک رضایت خداوندی و توجه به یاد الهی است.

نقل است از سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله) که هنگامی که در سفر در جایی توقف می کردند یا به خانه ای وارد می شدند نمی نشستند تا آنکه دو رکعت نماز می گزاردندآداب سفر

از جمله ادب های مسافرت که پیامبر (صلی الله علیه و آله) همواره رعایت می فرمودند آن بود که تنها مسافرت نمی رفتند. ایشان همواره با یک همراه و دوستی به سفر می رفتند و تنها مسافرت کردن را ناشایست می دانستند.5 وجود یک دوست و همراه در سفر غیر از آن که سبب می شود در مشکلات و سختی ها همراه و یاور در کنار انسان باشد روحیه جمعی و تعامل با اجتماع را نیز در انسان پرورش می دهد و شاید این مثل قدیمی بی ارتباط نباشد که آدم ها را در سفر می توان شناخت! زیرا در مسافرت افراد خصوصیات فردی خود را بروز می دهند و در مناسبات و روابطشان با سایرین تعاملات اجتماعی را تجربه می کنند.

منزل های سفر

نقل است از سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله) که هنگامی که در سفر در جایی توقف می کردند یا به خانه ای وارد می شدند نمی نشستند تا آنکه دو رکعت نماز می گزاردند. 6

آغاز اقامت در محلی از مسافرت با یاد الهی و به جای آوردن نماز سبب می شود غفلت از یاد خدا دامنگیر انسان در سفر نگردد به علاوه آنکه به مصداق آیه قرآن که توصیه به آن دارد که در سختی ها از نماز کمک بگیرید: واستعینوا بالصبر و الصلاه 7 سبب می شود مشکلات پیش آمده به راحتی حل و فصل گردند! حال بگذریم از برخی از ما که نمازهای واجب را نیز در سفر نصفه و نیمه و آخر وقت به جا می آوریم!! ما کجا و سیره نبوی (صلی الله علیه و آله) کجا!!

سفر به تنهایی شاید فایده چندانی را در بر نداشته باشد!! بلکه هنگامی مفید واقع می شود که در آن نکات کلیدی مورد توجه قرار گیرد، نکاتی که سبب می شود روند یک سفر و مسافرت عادی غیر از مسایل حاشیه ای کسب تجربه و عوض شدن روحیه و غیره،به یک جریان الهی و توجه به پروردگار تبدیل شودبازگشت از سفر

پیامبر (صلی الله علیه و آله) در تنظیم بازگشت شان از سفر همواره طوری عمل می نمودند که روز از سفر برگردند و به شب نخورند! 8 نکته ظریفی که شاید بسیاری از ما حتی توجه به آن نداریم چه رسد به عمل به آن!!
از دیگر اعمالی که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در بازگشت از مسافرت انجام می دادند آن بود که به محض ورود به شهرشان به مسجد تشریف می بردند و دو رکعت نماز می گزاردند. سپس به منزل حضرت فاطمه (س) می رفتند و پس از دیدار ایشان به منزل خود عزیمت می فرمودند.

توجه پیامبر(صلی الله علیه و آله) به ملاقات از نزدیکان پس از یاد الهی حاکی از آن است که با وجود خستگی راه ارحام و دوستان را فراموش نمی کردند و با دیدار ایشان به خصوص دیدار دختر بزرگوارشان جانی تازه می گرفتند.

در نهایت صمیمیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) امّا در سیره ایشان است که حتی در منزل دخترشان نیز بدون اذن و اجازه وارد نمی شدند حتی اگر می دانستند ایشان منتظرشان هستند! لذا اگر اجازه ای از طرف صاحبخانه داده نمی شد از ورود به خانه ولو خانه دخترشان امتناع می ورزیدند با آنکه بسیار مشتاق دیدار آنها بودند! 9

پی نوشت ها:

1- اصول الکافی- ج3- ص413

2- اصول الکافی- ج6، ص532

3- من لایحضره الفقیه- ج2- ص266

4- صحیفه الرضا (علیه السلام)- ص228

5- سنن النبی (صلی الله علیه و آله)- ص166

6- المعجم الکبیر- ج18- ص300

7- بقره/ 45

8- سنن النبی- علامه طباطبایی- ص168

9- اخلاق النبی و آدابه- ص98

فهرست منابع و مآخذ

1- سنن الرسول الاعظم- معهد باقر العلوم (علیه السلام)

2- سنن النبی (صلی الله علیه و آله)- علامه طباطبایی

3- اصول کافی- شیخ کلینی

4- سیری در سیره نبوی- شهید مطهری

گرد آوری: گروه دین و اندیشه سایت تبیان زنجان

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: